هدف گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش های اسلامی و زمینه های اجتماعی

نویسندگان

عبدالحسین خسروپناه

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مهدی عاشوری

دانشجوی دکتری فلسفه علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

از بایسته های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری هایی است؛ از یک سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی گرایانه است و از سوی دیگر هدف گذاری واقع گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف تحقیقات اجتماعی در سه دسته قرار می گیرد: 1. علت کاوی و تبیین؛ 2. معناکاوی و تفسیر و 3. ارزش کاوی و نقد. در این مقاله به این مسئله می پردازیم که آیا می توان الگویی واقع گرایانه برای تحقیقات اجتماعی ناظر به تبیین، تفسیر و نقادی ارائه کرد؟ یا آنکه در برخی از این حوزه ها نمی توان اهدافی واقع گرایانه داشت؟ پاسخ به این پرسش منوط به اختیار نظر و استراتژی در باب مفاد «رئالیسم معرفتی» و رابطه آن با «تعهد رئالیسمی در علم» است. این مقاله چون خود را موظف می داند در چهارچوب فلسفه اسلامی به امکان الگوی رئالیستی در علوم اجتماعی پاسخ دهد، به نسبت سنجی رئالیست علمی با واقع گراییِ مدنظر فلسفه اسلامی می پردازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

هدف‌گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش‌های اسلامی و زمینه‌های اجتماعی

از بایسته‌های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری‌هایی است؛ از یک‌سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد‌های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی‌گرایانه است و از سوی دیگر هدف‌گذاری واقع‌گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته‌های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف ت...

متن کامل

زمینه های اجتماعی دنیاگریزی در عرفان اسلامی و آثار عطار

در عرفان اسلامی، همواره شاهد ارائه­ سیمای ناخوشایند و فریبکار از دنیا هستیم. عطار یکی از قله­های ادبیات عرفانی نیز سیمایی ناخوشایند از دنیا در آثار خود ارائه می­دهد. این نگرش، با آن­چه در دیگر  مکتب­های عرفانی مشاهده می­شود، همسو است؛ اما آن­چه مخاطب را به بازنگری این نگرش فرا می­خواند، همسویی غیر  قابل انکاری است که دیدگاه مطرح شده در عرفان اسلامی را به نحوه­ مطرح شدن دنیا در برخی از متون اسلا...

متن کامل

سرچشمه های اجتماعی انقلاب اسلامی

تحقیقات عرضه شده درباره انقلابات عمدتا می کوشند تا در قالب یک چارچوب تحلیلی به درک شرایط بروز تحولات انقلابی و پیامدهای آن مددرسانند.در این راستا محققان مختلف با برگزیدن رهیافتهای گوناگون سعی در تقسیم بندی انقلابات و رده بندی علل موجد آنها را داشته اند.تفکیک انقلابات به دو نوع اجتماعی و سیاسی و تمایز قایل شدن میان علل کوتاه مدت ،میان مدت و دراز مدت(یا ساختاری) و توجه داشتن به تنوع انقلابات از ج...

متن کامل

زمینه های اجتماعی و فرهنگی توسعه و اشاعه فوتبال زنان

توسعه فوتبال زنان یکی از مسائلی است که امروزه در سطح جهان بوده و فصل جدیدی را در جامعه شناسی به خود اختصاص داده است. هدف ما دراین پژوهش بررسی زمینه های فرهنگی و اجتماعی است که می تواند توسعه ورزش بانوان در کشورهای مختلف و بویژه توسعه ورزش فوتبال را در پی داشته باشد. برای بررسی این زمینه ها از متغیرهایی چون سطح سلامتی، توسعه استفاده از رسانه های جمعی، آموزش، دموکراسی و نیز توسعه انسانی استفاده ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
راهبرد فرهنگ

جلد ۸، شماره ۳۲، صفحات ۴۹-۶۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023